1,3K
Ερωτεύονται άραγε και τα ζώα; Δεν είναι εύκολο να απαντήσει κανείς εάν ο έρωτας στα ζώα μοιάζει με τον έρωτα στον άνθρωπο, στη διάσταση και εύρος του. Είναι αποδεδειγμένο, ωστόσο, ότι υπάρχει επιλογή στο ποιος θα είναι ο σύντροφος, αναπτύσσεται σύνδεση του ζευγαριού, αλλά ενίοτε, ακόμη και… απιστία.
Μια τέτοια κοινωνία είναι αυτή των “μονογαμικών” πεδινών περδίκων. Ο σχηματισμός των ζευγαριών ξεκινά από τον Ιανουάριο, όπου και σταδιακά αποχωρούν από τα κοπάδια και έτσι σιγά-σιγά γίνεται εμφανής η μείωση του μεγέθους των κοπαδιών. Η αύξηση των θερμοκρασιών και η φωτοπερίοδος διεγείρουν τους σεξουαλικούς αδένες των περδίκων και τις οδηγούν στην ανεύρεση συντρόφου. Σε ήπιες θερμοκρασίες, δεν είναι ασυνήθιστο να δούμε το σχηματισμό ζευγαριών από το Δεκέμβριο. Ωστόσο, αυτά τα πρώιμα ζευγαρώματα δεν είναι σταθερά, εάν επέλθει ψύχος, οι πεδινές συγκεντρώνονται και πάλι μέσα στα κοπάδια. Στην Ελλάδα οι περισσότερες πέρδικες είναι ζευγαρωμένες από τα μέσα μέχρι τα τέλη του Φεβρουαρίου, λίγο πριν την άνοιξη, την εποχή του έρωτα.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, σχηματισμού των ζευγαριών, οι πέρδικες γίνονται πιο επιθετικές μεταξύ τους. Παρατηρούνται διαμάχες που συνδέονται με την επακόλουθη αποχώρηση από το κοπάδι. Τα νεαρά αρσενικά αφήνουν τα κοπάδια και προβαίνουν σε αναζήτηση θηλυκού από άλλο κοπάδι. Γενικά δεν έχει αναφερθεί ζευγάρωμα μεταξύ αδελφού και αδελφής ή μεταξύ πατέρα και κόρης, ωστόσο, μπορεί να συμβεί ζευγάρωμα μεταξύ μητέρας και γιου.
Στην πεδινή πέρδικα, το θηλυκό επιλέγει το αρσενικό με το οποίο θα ζευγαρώσει. Για να αποπλανήσει τον αρσενικό, το θηλυκό εκτελεί ένα «χορό αποπλάνησης», με το χαρακτηριστικό αναβοκατέβασμα του λαιμού, ενώ το αρσενικό στέκεται όρθιο, καμαρωτό και ακίνητο, προβάλλοντας το καστανό πέταλο στο στήθος. Η στάση του θυμίζει εκείνη του ηγετικού αρσενικού που επιβλέπει το κοπάδι το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο.
Τι είναι όμως αυτό που γοητεύει τις θηλυκές πεδινές πέρδικες; Πειράματα έδειξαν ότι είναι κυρίως η συμπεριφορά επαγρύπνησης του αρσενικού. Δηλαδή τα αρσενικά που καταγίνονται στην επίβλεψη και περιφρούρηση, εκτιμούν τα θηλυκά ότι είναι τα καταλληλότερα για ζευγάρωμα. Επίσης, τα θηλυκά αξιολογούν τη φωνή των αρσενικών, ενώ η εμφάνιση και το όμορφο καστανό πέταλο έχουν ελάσσονα σημασία.
Το ζευγάρωμα διέπεται από τρεις φάσεις. Αυτό της γνωριμίας και της απομόνωσης, όπου σταδιακά τα δύο άτομα συνδέονται και απομακρύνονται. Στη συνέχεια, το ζευγάρι διέρχεται μια φάση διασποράς κατά τη διάρκεια της οποίας διερευνά το περιβάλλον ώστε να εντοπίσει την κατάλληλη θέση φωλεοποίησης (βλάστηση, όχληση, άρπαγες).
Η ομοιότητα με τη θέση στην οποία ανατράφηκαν ως νεοσσοί, έχει σημασία κατά την επιλογή αυτή. Επίσης ερευνητές βρήκαν ότι υπάρχει η τάση στην πέρδικα να επιστρέφει στην ίδια θέση φωλεοποίησης που είχε φωλεοποιήσει την προηγούμενη χρονιά. Τέλος, η τελευταία φάση είναι εκείνη της σταθεροποίησης, όπου το ζευγάρι δένεται οριστικά και ξεκινά η ωοτοκία.
Έρευνα αναφέρει ότι οι κατανομή των ζευγαριών ως προς την ηλικία των πτηνών έχει ως εξής: τα περισσότερα ζευγάρια και σε ποσοστό 47,3% συνίστανται από νεαρά άτομα που αναπαράγονται για πρώτη φορά. Ακολουθούν ζευγάρια μεικτά, ένα ενήλικο και ένα νεαρό σε ποσοστό 29,4%. Τέλος, ζευγάρια όπου και τα δύο άτομα του ζευγαριού είναι ενήλικα πτηνά (έχουν ήδη αναπαραχθεί) 23,3%.
Ορισμένες πέρδικες, όταν σχηματίζονται ζευγάρια, μένουν μόνες, το 76,3% από αυτές είναι νεαρά αρσενικά. Συχνά οι πέρδικες αυτές πραγματοποιούν μετακινήσεις ενός έως τριών χιλιομέτρων με σκοπό την ανεύρεση συντρόφου. Η στάση των μοναχικών αυτών ατόμων απέναντι στα ζευγάρια διαφέρει, κυμαινόμενη από μεγάλη διακριτικότητα έως προσπάθειες προσέγγισης του θηλυκού, κάτι που πυροδοτεί διαμάχες.
Αλλά αυτές οι προσεγγίσεις είναι προσωρινές, και έχουν τη σημασία τους στην αναπαραγωγή δεδομένου ότι ανά πάσα στιγμή μπορούν να πάρουν τη θέση, σε ένα ζευγάρι, ενός ατόμου που πέθανε. Επίσης οι θηλυκές συχνά είναι άπιστες και συνευρίσκονται με τους μοναχικούς αρσενικούς, ως εξασφάλιση της γονιμοποίησης των αυγών τους, σε περίπτωση που το αρσενικό της επιλογής τους είναι άγονο.
Από ένα δείγμα 1203 θηρευμένων περδίκων στη Βουλγαρία αναφέρεται ότι τα αρσενικά άτομα είναι περισσότερα και, έτσι, σε κάθε θηλυκό αντιστοιχούν 1,37 αρσενικά, ενώ για κάθε ενήλικη πέρδικα αντιστοιχούν 2,27 νεαρές.
Του Δρος Χρήστου Σώκου
