Η γλώσσα των …ιχνών

Το ενδιαφέρον πολλών νέων συναδέλφων να συλλέξουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για το κυνήγι του αγριόχοιρου, μου δίνει το έναυσμα να παρουσιάσω κάποια σημαντικά στοιχεία που θα βοηθήσουν. Γιατί τα νέα παιδιά που επιλέγουν αυτό το θήραμα πρέπει να οπλισθούν από τους παλιότερους με γνώσεις και εμπειρίες.

Το κυνήγι του αγριόχοιρου αναμφίβολα παρουσιάζει αρκετά μεγάλη δυσκολία και, σε συνδυασμό με τις πολλές ενδιαφέρουσες προκλήσεις του, ως προϋπόθεση έχει ο κυνηγός να διακατέχεται από πολλές και σημαντικές γνώσεις ταυτόχρονα, για να απολαύσει τη μέγιστη προσφορά του.

Αναμφίβολα, η όποια επιφανειακή προσέγγιση από έναν εκκολαπτόμενο κυνηγό όχι μόνον δεν προσφέρει κανένα θετικό στοιχείο, αλλά παράλληλα του δημιουργεί και λαθεμένες εντυπώσεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Είναι άδικο για τον συνάδελφο που μπαίνει σε αυτήν τη μεγάλη οικογένεια να την εγκαταλείπει πρόωρα λόγω έλλειψης σωστής ενημέρωσης.

Αλλωστε, για να αγαπήσει κάποιος αληθινά, απαράβατος κανόνας είναι να γνωρίσει καλά το άτομο που ερωτεύεται! Ετσι λοιπόν και στο κυνήγι, για να το αγαπήσεις πρέπει πρώτα από όλα να το γνωρίσεις. Να γνωρίσεις το θήραμα, να μάθεις τα πάντα γι’ αυτό, διαφορετικά θα είναι μια απλή περιπέτεια που ήρθε και πέρασε.

Επειδή όμως με το θήραμα δεν έχουμε τη δυνατότητα επικοινωνίας, επιβάλλεται και πρέπει να ανακαλύψουμε τον κώδικα επικοινωνίας μέσω άλλων μεθόδων και χρειάζεται να καταβάλουμε ιδιαίτερη προσπάθεια.

Ο άνθρωπος ύστερα από πολλές επίμονες τακτικές ανακάλυψε ότι ο τρόπος επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπου και θηράματος μπορεί να επιτευχθεί διά μέσου της σωστής ανάλυσης των ιχνών από τον κυνηγό.

Με μεθοδική προσπάθεια, απίστευτη παρατηρητικότητα και τη συνεχή σύγκριση ιχνών και συμπεριφορών, κατόρθωσε να ανακαλύψει τον δίαυλο επικοινωνίας μαζί του.

Εδώ είναι το κλειδί εκείνο που μπόρεσε και έδωσε τη δυνατότητα στον κυνηγό να μπει στον ψυχισμό του θηράματος, να διαβάζει τις σκέψεις του, να καταγράψει με ακρίβεια τον χρόνο διέλευσής του από τα διάφορα σημεία του εκάστοτε βιότοπου, με στόχο να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, που δεν είναι άλλο από την θήρευσή του.

Το ίχνος είναι ίσως το μοναδικό στοιχείο στη διάθεση του κυνηγού που δίνει αυτήν τη δυνατότητα της επικοινωνίας. Κρύβει μέσα του ένα πλούσιο οπλοστάσιο σημαντικών πληροφοριών οι οποίες μπορούν με την κατάλληλη επεξεργασία να αποτυπώνουν τις σκέψεις και τις πρακτικές του θηράματος με απίστευτη επιτυχία.

Εχοντας υπόψη όλες τις ανωτέρω επισημάνσεις, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι η επεξεργασία του ιχνών διαδραματίζει πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο στο κυνήγι του αγριόχοιρου.

Σε ό,τι αφορά τον εντοπισμό του, δεν νομίζω ότι χρειάζεται ειδική μνεία. Αρκεί να βρεθεί κάποιος σε έναν κυνηγότοπο και να αναζητήσει με τη μέθοδο της απλής παρατήρησης κάποιο ίχνος στο έδαφος.

Μία παρατήρηση που πρέπει να κατανοηθεί από όλους είναι ότι ο εντοπισμός έχει να κάνει με την παρατηρητικότητα του ιχνηλάτη και όχι με το πόσο δυνατό ή ακριβό είναι το αυτοκίνητο που χρησιμοποιεί στο κυνήγι.

Χρειάζεται γνώσεις, θέληση και τεράστια εμπειρία η ανάλυση των ιχνών. Ας δούμε όμως κάποια χαρακτηριστικά που μπορούν να μας οδηγήσουν σε χρήσιμα συμπεράσματα ώστε αντιληφθούμε το μεγαλείο αυτής της δραστηριότητας.

Μία σημαντική πληροφορία που μπορεί να βοηθήσει τον ιχνηλάτη να ενεργήσει ανάλογα. Γνωρίζοντας το φύλο του αγριόχοιρου ο ιχνηλάτης άμεσα έχει το πλεονέκτημα της ευκολότερης αποτίμησης του σωστού συμπεράσματος σε ό,τι αφορά την τελική απόφαση.

Διαφέρουν αρκετά οι σκέψεις και οι συμπεριφορές των κάπρων από τις θηλυκές γουρούνες, και οι περισσότεροι κυνηγοί τις γνωρίζουν.

Σε αντίθετη περίπτωση μπορεί άσκοπα να χάσει πολύτιμο χρόνο διότι, εάν γνώριζε το φύλο, πιθανόν να κέρδιζε χρόνο που θα του έδινε περισσότερες πιθανότητες για ένα θετικό αποτέλεσμα.

Επιπλέον θα μπορούσε να τον προφυλάξει και από κάποια ανεπιθύμητη εξέλιξη σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του θηραματικού πλούτου. Για να γίνει κατανοητό, θα αναφέρω ένα απλό παράδειγμα που μπορεί να τύχει στον καθένα, ιδιαίτερα κατά την περίοδο προς τα τέλη Δεκέμβρη έως την λήξη στις 20 Γενάρη.

Την εποχή δηλαδή που κάποιες γουρούνες που έσυραν νωρίς θα αποκοπούν από τα κοπάδια και θα ετοιμάσουν τη φωλιά για την πρώιμη γέννα. Λόγω λοιπόν της εγκυμοσύνης, ξεγελούν οπτικά ακόμη και έμπειρους κυνηγούς οι οποίοι έχοντας ως δεδομένο ότι η μοναχικότητα είναι χαρακτηριστικό των κάπρων, τις κυνηγούν αδίκως δημιουργώντας μια ανεπιθύμητη κάρπωση με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Εάν παρατηρήσουμε τη φωτογραφία που απεικονίζει την οπλή μιας γουρούνας και ενός κάπρου, εύκολα θα δούμε τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στα δύο ίχνη. Τα δύο νύχια της γουρούνας, όπως διακρίνεται στην αριστερή οπλή της φωτογραφίας, σχηματίζουν δύο μισοφέγγαρα που ενώνονται και αποτυπώνουν μία κυκλική γραμμή, σε αντίθεση με του κάπρου (βλέπε δεξιά οπλή στη φωτογραφία), του οποίου τα νύχια αφήνουν ακριβώς μπροστά στο ίχνος άνοιγμα μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα (ν).

Πρόκειται για ένα ακόμη σημαντικό κομμάτι της ιχνηλασίας στο κυνήγι του αγριόχοιρου που ενισχύει την αξία σε αυτό που λέγεται κυνήγι. Προϋποθέτει γνώσεις, παρατηρητικότητα, έρευνα, διάθεση και συνεχή προσπάθεια, για να οδηγηθεί ο κυνηγός στη σωστή εκτίμηση.

Η επιτυχία στον διαχωρισμό ίχνους βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην προνοητικότητα του κυνηγού να αποτυπώνει τη λεπτομερή καταγραφή όλων των καιρικών συνθηκών τουλάχιστον ένα δωδεκάωρο πριν από το πρωινό ξεκίνημα για το κυνήγι.

Αυτό είναι το μυστικό που οδηγεί τον ιχνηλάτη στη σωστή εκτίμηση για τον προσδιορισμό της ώρας που πέρασε το θήραμα ή ποιο ίχνος είναι το πιο φρέσκο. Ας δούμε ένα απλό παράδειγμα για όσους το έχουμε βιώσει. Εστω ότι βρισκόμαστε σε έναν κυνηγότοπο με χιονοκάλυψη που το ύψος του χιονιού δεν ξεπερνά τους δέκα πόντους.

Αναμφίβολα, είναι οι ιδανικότερες συνθήκες για ιχνηλασία. Ξεκινώντας μια πορεία με κατεύθυνση τον βορρά βρίσκουμε ένα ίχνος το οποίο κόβει κάθετα την πορεία μας με κατεύθυνση προς ανατολικά. Συνεχίζουμε την πορεία που είχαμε χαράξει εξαρχής, ενώ σε μία απόσταση πεντακοσίων μέτρων αντικρίζουμε άλλο ίχνος αυτήν τη φορά να κόβει κάθετα την πορεία μας και να κατευθύνεται δυτικά.

Μετά από μία απλή σύγκριση διαπιστώνουμε ότι το πρώτο ίχνος με το δεύτερο ανήκουν στον ίδιο αγριόχοιρο! Τότε, άμεσα γεννάται το ερώτημα: Πού άραγε έκανε το γιατάκι του ο αγριόχοιρος, στην ανατολική ή τη δυτική πλευρά από τη δική μας πορεία;

Αυτό είναι το ζητούμενο ώστε να αξιολογήσουμε σωστά όλα τα δεδομένα για να λύσουμε αυτόν τον όμορφο, κατά τα άλλα, γρίφο. Εάν είχαμε προνοήσει να καταγράψουμε σωστά όλες τις καιρικές μεταβολές κατά το προηγούμενο εικοσιτετράωρο, θα είχαμε σίγουρα εύκολο έργο.

Απλά θα ακολουθούσαμε πενήντα – εκατό μέτρα το κάθε ίχνος και έχοντας υπόψη, τον χρόνο διακοπής της χιονόπτωσης, τις ώρες μεγάλων μεταβολών θερμοκρασίας και τις όποιες αλλαγές των εντάσεων στους ανέμους, θα είχαμε καταλήξει στη σωστή απόφαση, αξιολογώντας και συγκρίνοντας π.χ. το ίχνος που η βάση του είναι παγωμένη και δημιουργεί μια γυαλάδα μας δείχνει ότι το πέρασμα του αγριόχοιρου έγινε την ώρα που το χιόνι ήταν μαλακό.

Αυτό και μόνο το στοιχείο μπορεί να προσδιορίσει την ώρα διέλευσής του, αφού οι θερμότερες ώρες ενός χειμωνιάτικου εικοσιτετραώρου είναι οι απογευματινές και οι ψυχρότερες από τα μεσάνυχτα έως τις πρώτες πρωινές.

Συγκρίνοντας το δεύτερο ίχνος, στο οποίο διακρίνουμε σπάσιμο της παγωμένης επιφάνειας του χιονιού, επιβεβαιώνουμε και ενισχύουμε τη γνώμη για την πιθανή θέση που επέλεξε ο αγριόχοιρος για γιατάκι.

Σε περιπτώσεις που κατά τη διάρκεια του επίμαχου δεκαώρου υπήρξε χιονόπτωση, βροχή ή αέρας, αξιολογείται η ώρα που παρουσιάστηκε το φαινόμενο και γίνεται ανάλογη σύγκριση των ιχνών.

Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, βγάζουμε και τα αντίστοιχα συμπεράσματα: Αν είχε χιονίσει ή βρέξει περιοδικά κατά τη διάρκεια της νύκτας, συγκρίνουμε ποιο ίχνος είναι περισσότερο ή λιγότερο καλυμμένο, για να διαχωρίσουμε το φρέσκο από το παλιό.

Αν είχε φυσήξει αέρας τη νύχτα, ελέγχουμε για το ίχνος που είναι λιγότερο καλυμμένο από ξερά φύλλα ή οτιδήποτε άλλο που παρασύρεται εύκολα…

Δημήτρης Ευμοιρίδης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Χάρης Γκίγκας