Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε νέα εγκύκλιο με θέμα: «Οδηγίες στο πλαίσιο λήψης μέτρων για τον έλεγχο πληθυσμού αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που προκαλεί ο υπερπληθυσμός τους στη γεωργία, στη δημόσια ασφάλεια και στη βιοποικιλότητα».
Με αφορμή τις συνεχείς αναφορές και αιτήματα από φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, αγροτικούς συλλόγους και πολίτες, το ΥΠΕΝ δίνει σαφείς οδηγίες προς τις Δασικές Υπηρεσίες και τις Κυνηγετικές Οργανώσεις για την εντατικοποίηση των δράσεων διαχείρισης του πληθυσμού των αγριόχοιρων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ : Μάνη: Νεκρός 24χρονος μοτοσικλετιστής μετά από σύγκρουση με αγριογούρουνο
Η εγκύκλιος υπογραμμίζει:
• Την ενεργοποίηση συνεργείων δίωξης και ομάδων κυνηγών όλο το έτος, σύμφωνα με τις ισχύουσες αποφάσεις.
• Την υποχρεωτική συνεργασία των κυνηγετικών οργανώσεων με τις δασικές υπηρεσίες.
• Την κατάργηση του ορίου κάρπωσης για τον αγριόχοιρο, με σκοπό τη μείωση των πληθυσμών και των ζημιών στη γεωργία.
• Την ανάγκη λήψης μέτρων από τους Ο.Τ.Α. (διαχείριση απορριμμάτων, σήμανση, φωτισμός οδικού δικτύου) για την αποφυγή προσέγγισης των ζώων σε κατοικημένες περιοχές.
• Τη διοργάνωση τεχνικών συναντήσεων τοπικά για συντονισμό όλων των εμπλεκομένων φορέων.
• Την ενημέρωση των πολιτών και επισκεπτών σχετικά με τους κινδύνους ατυχημάτων και τη σωστή συμπεριφορά σε περιοχές όπου εμφανίζονται αγριόχοιροι.
Η εγκύκλιος φέρει την υπογραφή του Γενικού Γραμματέα Δασών, κ. Ευστάθιου Σταθόπουλου, και αποσκοπεί στη συντονισμένη δράση όλων των αρμόδιων υπηρεσιών, προκειμένου να περιοριστούν οι επιπτώσεις του υπερπληθυσμού τόσο στη δημόσια ασφάλεια όσο και στην αγροτική παραγωγή και τη βιοποικιλότητα.
Δείτε ολόκληρη την εγκύκλιο :
Με αφορμή επιστολές θεσμικών εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, λοιπών επαγγελματικών φορέων του πρωτογενή τομέα και πολιτών σχετικά με την παρουσία μεγάλου πληθυσμού αγριόχοιρων (Sus scrofa) και υβριδίων αυτών στην επικράτεια της χώρας, αλλά και τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά προσέγγισης αυτών σε κατοικημένες περιοχές και στο οδικό δίκτυο, με συνεπακόλουθο τον αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων και τις επαπειλούμενες ζημιές στην αγροτική παραγωγή, σας επισημαίνουμε τα εξής:
Η διαχείριση του υπερπληθυσμού των αγριόχοιρων αποτελεί προτεραιότητα για τις κεντρικές και περιφερειακές δασικές υπηρεσίες, τόσο λόγω των προαναφερόμενων περιστατικών αλληλεπίδρασής τους με τις ανθρώπινες δραστηριότητες στο σύνολο της χώρας, όσο και λόγω των ιδιαίτερα μεγάλων απωλειών που προκαλούνται σε αγροτικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις σε ορισμένα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας.
Για τους λόγους αυτούς, η υπηρεσία μας, με τα ανωτέρω (στ΄), (ζ΄), (η΄) και (θ΄) σχετικά έγγραφά της, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής του ΥΠΑΑΤ και μέσω της αλλαγής του νομικού πλαισίου για τη θήρα του είδους αυτού, καθόρισε το πλαίσιο συνεργασίας των συναρμόδιων υπηρεσιών και των Κυνηγετικών Οργανώσεων, ώστε συντονισμένα και αποτελεσματικά να αναλαμβάνονται κοινές δράσεις (λειτουργία συνεργείων δίωξης και ομάδων κυνηγών) για τη θήρα του αγριόχοιρου, χωρίς περιορισμούς στην κάρπωση, με προτεραιότητα στις περιοχές που καταγράφονται αυξημένοι πληθυσμοί των αγριόχοιρων και ζημιές στην πρωτογενή παραγωγή.
Δεδομένου ότι το θέμα του υπερπληθυσμού των αγριόχοιρων, ιδιαίτερα σε ορισμένες περιοχές της χώρας, έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, επανερχόμαστε και σας υπενθυμίζουμε τις ανωτέρω σχετικές οδηγίες μας, οι οποίες συνδέονται με τις ασκούμενες από τις Δασικές Υπηρεσίες αρμοδιότητες εποπτείας και διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων και ιδίως με τη θήρα ως διαχειριστικό μέτρο για τη μείωση του πληθυσμού των αγριόχοιρων.
Αναφορικά με το θέμα αυτό, σας επισημαίνουμε τα εξής:
1. Οι περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες (Δασαρχεία και Διευθύνσεις Δασών άνευ Δασαρχείων), οι οποίες συμμετέχουν στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή των δράσεων για τον έλεγχο του πληθυσμού των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών στο επίπεδο χωρικής τους αρμοδιότητας, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (α΄ έως δ΄ σχετικά), υποχρεωτικά θα πρέπει να ενεργοποιήσουν τα συνεργεία δίωξης που προβλέπονται στον Δασικό Κώδικα και τις ομάδες κυνηγών, εντείνοντας τη θήρα του αγριόχοιρου και των υβριδίων αυτών με στόχο τη μείωση του πληθυσμού τους.
Υπενθυμίζεται ότι επιτρέπεται, στη διάρκεια όλου του έτους, η κατ’ εξαίρεση των ισχυουσών ρυθμίσεων θήρα των αγριόχοιρων για λόγους δημόσιας υγείας, επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος, υγείας και προστασίας των ζώων, καθώς και για λόγους προστασίας της αγροτικής παραγωγής και πρόληψης σοβαρών ζημιών στις καλλιέργειες, με την τήρηση ειδικών διαδικασιών και προϋποθέσεων.
Τα συνεργεία δίωξης και οι ομάδες κυνηγών, σύμφωνα με το σχετικό ισχύον θεσμικό πλαίσιο των υπό στοιχεία 147/21886/28-01-2021 (Β΄ 313) και ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/80985/2617/10-08-2022 (Β΄ 4239) αποφάσεων, μπορούν να επιχειρούν καθημερινά, όλες τις ώρες της ημέρας και σε όλες τις περιοχές, όπως προβλέπεται στον Δασικό Κώδικα.
2. Η συμμετοχή κυνηγών, μελών των αναγνωρισμένων από το ΥΠΕΝ Κυνηγετικών Οργανώσεων (Κ.Ο.), στη συγκρότηση των συνεργείων δίωξης αλλά και των Ομάδων Κυνηγών, αποτελεί θεσμική υποχρέωση που συνδέεται με τον καταστατικό χαρακτήρα των κυνηγετικών οργανώσεων, ως συλλογικών οργάνων που έχουν αναγνωριστεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να ενθαρρύνεται από τις διοικήσεις των Κ.Ο. η οργανωμένη συμμετοχή των μελών τους – κυνηγών – στα συνεργεία δίωξης και τις ομάδες κυνηγών.
3. Οι περιπτώσεις κυνηγετικών οργανώσεων που, όπως μας αναφέρθηκε, δεν συνεργάζονται με τις δασικές υπηρεσίες, αρνούμενες να συμμετάσχουν στη διαδικασία συγκρότησης των συνεργείων δίωξης, επικαλούμενες άρνηση των μελών τους – κυνηγών – να συμμετάσχουν στα συνεργεία για λόγους που δεν συνδέονται με το ισχύον από τον Δασικό Κώδικα θεσμικό πλαίσιο, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα. Η αντιμετώπιση αυτή θα γίνει με άμεση επικοινωνία και συνεργασία των οικείων Δασικών Υπηρεσιών με τις εν λόγω Κυνηγετικές Οργανώσεις ή την οικεία Κυνηγετική Ομοσπονδία, η οποία θα πρέπει να μεριμνήσει για την επίλυση του συγκεκριμένου αναδυόμενου θέματος της άρνησης συμμετοχής, καθώς η συμβολή της κυνηγετικής δραστηριότητας στη διαχείριση του πληθυσμού των αγριόχοιρων είναι καθοριστικής σημασίας.
4. Επιπρόσθετα, καθώς η κυνηγετική περίοδος είναι σε πλήρη εξέλιξη, σύμφωνα με την ετήσια Ρυθμιστική Απόφαση για τη θήρα (δ΄ σχετικό), και ταυτόχρονα δεν υπάρχει όριο κάρπωσης για τον αγριόχοιρο — ρύθμιση που καθιερώθηκε για τη μείωση του πληθυσμού και των ζημιών που προκαλούνται στην αγροτική παραγωγή — απαιτείται αξιοποίηση της συγκεκριμένης δυνατότητας. Για τον σκοπό αυτό, παρακαλούνται οι δασικές υπηρεσίες και οι κυνηγετικές ομοσπονδίες για τη σχετική ενημέρωση και παρότρυνση των εμπλεκόμενων κυνηγετικών συλλόγων, προκειμένου να αξιοποιείται στον μέγιστο βαθμό το μέτρο και να επιβεβαιώνεται ο λόγος της θεσμοθετημένης απελευθέρωσης της κάρπωσης.
5. Παράλληλα, για την αποφυγή προβλημάτων στα όρια του οικιστικού ιστού ή εντός των πόλεων από την παρουσία αγριόχοιρων, τονίζεται η απαρέγκλιτη ανάγκη εφαρμογής των απαραίτητων συνοδευτικών μέτρων από πλευράς των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα οποία επίσης θεσμοθετήθηκαν με την αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/100124/3310/2022 (Β΄ 5228) Υπουργική Απόφαση.
Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:
– τη μείωση της τροφικής έλξης των αγριόχοιρων στην ευρύτερη περιοχή με την τακτική περισυλλογή των απορριμμάτων,
– την επισκευή και αντικατάσταση κατεστραμμένων κάδων απορριμμάτων,
– τη χρήση κάδων απορριμμάτων ασφαλείας,
– την τοποθέτηση προειδοποιητικών πινακίδων σήμανσης για τη διέλευση άγριων ζώων,
– τη βελτίωση του φωτισμού στο οδικό δίκτυο που γειτνιάζει ή διασχίζει δασικού χαρακτήρα εκτάσεις,
– καθώς και τη συνεχή συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, και κυρίως με τις δασικές υπηρεσίες που ασκούν, στο πλαίσιο της δασικής νομοθεσίας, συγκεκριμένες τοπικές αρμοδιότητες εποπτείας και διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων.
Επισημαίνεται ιδιαιτέρως η περίπτωση «Ε.: Λοιπές απαγορεύσεις» της εν λόγω απόφασης, σύμφωνα με την οποία «απαγορεύεται αυστηρά η παροχή τροφής σε ημίαιμους χοίρους ή αγριόχοιρους στον αστικό, ημιαστικό ή περαστικό ιστό και στις περιοχές που συγκροτήθηκαν και δρουν τα συνεργεία δίωξης».
6. Για την αποτελεσματική λήψη των μέτρων που προτείνονται από το ΥΠΕΝ και τη μείωση του αριθμού και της συχνότητας των αλληλεπιδράσεων αγριόχοιρων ή υβριδίων αυτών με τον άνθρωπο, και κυρίως για την αποφυγή ατυχημάτων στο επαρχιακό και δημοτικό δίκτυο δρόμων, κρίνεται απαραίτητος ο συντονισμός σε επιχειρησιακό επίπεδο των εμπλεκομένων υπηρεσιών και φορέων. Προβλέπεται η διοργάνωση τεχνικών συναντήσεων σε τοπικό επίπεδο, με πρωτοβουλία των οικείων Δασικών Υπηρεσιών, στις οποίες θα συμμετάσχουν και εκπρόσωποι από τις λοιπές υπηρεσίες και φορείς που μπορούν να συμβάλλουν στη διαχείριση του προβλήματος (εκπρόσωποι Δασικών και Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, Κυνηγετικών Οργανώσεων, Ο.Τ.Α., Αστυνομικών Αρχών, οργανώσεων παραγωγών κ.λπ.). Σκοπός των τεχνικών συναντήσεων είναι η αξιολόγηση του προβλήματος σε τοπικό επίπεδο, ο εντοπισμός διαχειριστικών αστοχιών, η αποτελεσματική δράση των συνεργείων, η επίλυση τοπικών διαχειριστικών προβλημάτων και η συμβολή κάθε φορέα με μέσα και ανθρώπινο δυναμικό στη διαχείριση των περιστατικών.
7. Τέλος, θα πρέπει να αναληφθούν ειδικές δράσεις ενημέρωσης των πολιτών (κυρίως των επισκεπτών) από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ιδίως σε τουριστικές περιοχές ή νησιά που δέχονται μεγάλο αριθμό επισκεπτών, όπου θα πρέπει να τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες στο οδικό δίκτυο ή να εκτυπωθούν δίγλωσσα φυλλάδια κ.λπ., για την ενημέρωση των επισκεπτών οι οποίοι κινούνται σε δασικές περιοχές, χρησιμοποιώντας τις υπάρχουσες υποδομές ή ενοικιάζοντας τροχοφόρα διαφόρων τύπων, για το ενδεχόμενο αλληλεπίδρασης ή ατυχήματος από την παρουσία μεγάλων θηλαστικών (αγριόχοιρων ή ελαφιών κ.λπ.).
Παρακαλούμε για τις άμεσες και κατά προτεραιότητα ενέργειές σας και τη συνεργασία σας με τους Ο.Τ.Α. και τις εποπτευόμενες Κυνηγετικές Οργανώσεις, καθώς και με τους λοιπούς φορείς και αρχές, για την υλοποίηση των διαδικασιών που προαναφέρθηκαν και κυρίως για την εφαρμογή των μέτρων που αποσκοπούν στη μείωση του πληθυσμού των αγριόχοιρων ή των υβριδίων αυτών. Στόχος είναι να περιοριστούν οι συνέπειες στις αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες, καθώς και οι κάθε είδους αλληλεπιδράσεις και ο κίνδυνος ατυχημάτων στην περιοχή χωρικής σας αρμοδιότητας.
Τέλος, είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση που ενδέχεται να απαιτηθεί επί των ανωτέρω.
Ο Γενικός Γραμματέας Δασών
Ευστάθιος Σταθόπουλος
