Η σταμπα των γουρουνοσκυλων

Με τον όρο «στάμπα» στην κυνηγετική διάλεκτο εννοούμε τη συμπεριφορά που παρουσιάζει ένας σκύλος απέναντι στον καθηλωμένο αγριόχοιρο. Xαρακτηρίζεται ως η πιο επικίνδυνη φάση για τους τετράποδους συνεργάτες μας κατά την διεξαγωγή του κυνηγιού. Σε αυτή την περίσταση, μεγάλο ρόλο διαδραματίζει ο παράγοντας θάρρος, το θάρρος που χαρακτηρίζει ένα σκύλο και απαιτείται να αναδειχθεί στον ανάλογο βαθμό και μορφή, σε συνδυασμό με την ευστροφία. 

 

Αυτή η ιδιότητα είναι που ξεχωρίζει «το σκυλί» από τα σκυλιά.

 

Τα γουρουνόσκυλα δίνουν εν γνώσει τους μια άνιση μάχη. Εκεί, πραγματικά, θαυμάζει κανείς τα προσόντα ενός γουρουνόσκυλου που υπερισχύουν των άλλων κυνηγετικών σκύλων. Η ιδιότητα αυτή, αποτελεί επίσης έμφυτη κληρονομική αρχή που διαιωνίζεται από γενιά σε γενιά. Με τον καιρό βέβαια και με τις εμπειρίες που αποκτά ένας σκύλος κατά την τριβή του με τα αγριογούρουνα, η στάμπα του άλλοτε σταθεροποιείται σε μια μέση κατάσταση, άλλοτε βελτιώνεται, ενώ πολλές φορές μπορεί να χειροτερέψει.

 

Πολλά γουρουνόσκυλα που ξεκίνησαν έχοντας αυτό το προσόν (του θάρρους) στην πορεία, από τις πολλές μάχες και τα χτυπήματα που δέχθηκαν από τους αντιπάλους τους, κατάντησαν λιπόψυχα. Αυτά, βέβαια, δεν είχαν το σθένος στον απαιτούμενο βαθμό-ίσως γιατί δεν προέρχονταν από προγόνους που προοριζόταν για αυτό το θήραμα, ή, γιατί μεσολάβησε ο παράγοντας τύχη και δεν το κληρονόμησαν. 

 

Ακόμη και τα καλύτερα και πιο τολμηρά γουρουνόσκυλα όμως, υπάρχει περίπτωση να μη μπορέσουν να αποδώσουν στον επιθυμητό βαθμό όταν μεσολαβούν διάφοροι παράγοντες. 

 

Ένας από αυτούς είναι η συμπεριφορά του εκάστοτε αγριογούρουνου. Δεν υπάρχει μια ισορροπημένη συμπεριφορά σε αυτά τα ζώα. Εξαρτάται το φύλο του ζώου, το μέγεθος, οι καιρικές συνθήκες, η κατάσταση του χαρακτήρα του, αλλά, κι άλλοι αστάθμητοι παράγοντες που ανατρέπουν πολλές φορές τα δεδομένα.

 

Είναι περιπτώσεις όπου κάποιοι αγριόχοιροι έχουν στάση παθητική, στέκουν δηλαδή απαθή στο γιατάκι τους κάνοντας έτσι τα σκυλιά να αισθάνονται πως έχουν το πάνω χέρι,  επιμένοντας να τα ξεσηκώσουν. Είναι όμως και κάποια ενήλικα καπριά και σκρόφες που έχουν στάση ενεργητική, δηλαδή, όχι μόνον αντιστέκονται και δε τρέπονται σε φυγή, αλλά προβαίνουν σε συνεχής επιθέσεις σκορπώντας τον τρόμο στα σκυλιά. 

 

Γι αυτό, τα σκυλιά μας φαντάζουν στα μάτια μας άλλοτε παλικάρια (αφού τα ακούμε να σταμπάρουν καθώς πρέπει) και άλλοτε, ανήμπορα να σταθούν, επάξια, έστω και για λίγο.

 

Η βλάστηση, παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο στο πώς ενεργεί κάθε φορά ο σκύλος. 

 

Σε αραιή βλάστηση που έχει οπτικό πεδίο, οπότε και μπορεί να ελέγχει σε απόσταση ασφαλείας το καθηλωμένο αγριογούρουνο τα πράγματα είναι σαφώς καλύτερα. Η ορατότητα που προσφέρει η ανοιχτή βλάστηση δίνει την ευκαιρία στο σκύλο να αντιληφθεί έγκαιρα τις κινήσεις του γουρουνιού. Έτσι, παρέχεται η δυνατότητα αποφυγής των επιθέσεων με ελιγμούς, οπότε, ο σκύλος έχοντας μια σχετική ασφάλεια καθώς ελέγχει ορατά το γουρούνι, αλλάζει ακόμη και ως προς το γάβγισμά του που είναι πολλές φορές έντονο και αδιάκοπο.

 

Σε αντίθετη περίπτωση, όταν η βλάστηση είναι πυκνή, και σίγουρα προσφέρεται πιο εύκολα ώστε να γιατακιάσει ή να αμυνθεί ένα αγριογούρουνο καθώς αυτό βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση, τα πράγματα γίνονται πολύ πιο δύσκολα για τα σκυλιά. 

 

Στις περιπτώσεις αυτές, ο σκύλος  λειτουργεί μόνο με την αίσθηση της ακοής και της όσφρησης. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να υπάρξει ακριβής εντοπισμός του αγριογούρουνου με αποτέλεσμα το γάβγισμα να είναι παροδικό και με συχνές παύσεις, έτσι ώστε να μπορεί να αντιλαμβάνεται τις κινήσεις του αγριόχοιρου (μυρίζοντας-ακούγοντας).

 

Σε αυτή την περίπτωση, η φορά του αέρα παίζει καθοριστικό ρόλο. Μια απότομη εναλλαγή στην αντίθετη κατεύθυνση εκείνη τη στιγμή μπορεί να αποβεί μοιραία για τον σκύλο ξεγελώντας τη μύτη του. Ο χρόνος που θα γίνει ορατά αντιληπτή η επίθεση του αγριογούρουνου αντιλαμβάνεται κανείς πως δεν αφήνει πολλά περιθώρια αποφυγής..

 

O φόβος που δημιουργείται εκείνη τη στιγμή (σε πυκνά σημεία) αλλάζει κατά πολύ τη συμπεριφορά των σκύλων. Πολλοί από αυτούς δεν αλυχτούν καθόλου και απλώς περιμένουν πότε θα τραπεί σε φυγή το γουρούνι για να αρχίσουν και πάλι να φωνάζουν, ή, να οπισθοχωρούν ηττημένοι. Ακόμη η πυκνή βλάστηση δεν αφήνει πολλές επιλογές στο σκύλο αφού δεν μπορεί να επιλέξει εύκολα διαδρόμους προσέγγισης του αγριόχοιρου, αλλά, και διαφυγής, σε περίπτωση επίθεσης αυτού.

 

Έτσι, λοιπόν, πέρα από ένα θαρραλέο γουρουνόσκυλο, ο παράγοντας της στάμπας εξαρτάται κι από τις παραπάνω συνθήκες που πολλές φορές διαφοροποιεί την συμπεριφορά του.

 

 Όσο για την απόσταση που θα πρέπει να κρατά ένας σκύλος από το αγριογούρουνο τη στιγμή της στάμπας, αυτή δεν οριοθετείται. Φυσικά και δε θα πρέπει να γαβγίζει τόσο εξ αποστάσεως-εκ του ασφαλούς-με αποτέλεσμα το αγριογούρουνο να μη δέχεται πίεση και πολλές φορές να διαφεύγει δίχως να γίνεται εγκαίρως αντιληπτό από το σκύλο, αλλά και κατά αυτόν το τρόπο δεν πρόκειται να τραπεί σε φυγή ποτέ ,αν δεν μεσολαβήσει ο κυνηγός. 

 

Ορισμένοι θεωρούν ότι ένας σκύλος σταμπάρει απλώς και μόνον επειδή γαβγίζει επί τόπου, ανεξαρτήτως απόστασης και επαφής με τον αγριόχοιρο. Θέτουν ως κριτήριο μόνο το «κράτημα». Την δουλειά όμως του ανίκανου σκύλου θα πρέπει να την κάνει ο κυνηγός; Αντιλαμβάνεται κανείς πώς το να πηγαίνει συνεχώς σε δύσβατες περιοχές για να ξεσηκώσει το γουρούνι-α δεν είναι κάτι το επιθυμητό. Το σκυλί πρέπει να ασκεί πιέσεις, εξαναγκάζοντάς τα να σηκωθούν. 

 

Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου ακόμη και με ικανά σκυλιά στάμπας θα πρέπει να μεσολαβήσει ο κυνηγός. Εννοώντας τα δύσκολα αγριογουρούνα που αντιστέκονται επίμονα και εκφράζουν αλλόκοτη συμπεριφορά, είτε λόγω χαρακτήρα είτε λόγω τραυματισμών. 

 

Κάποιοι, θεωρούν ικανά σκυλιά αυτά που κάθονται και σταμπάρουν σε μεγάλη απόσταση επί ώρα, ενώ, κάποιοι άλλοι, αυτά που πρεσάρουν από κοντά τα γουρούνια με αποτέλεσμα πολλές φορές να τραυματίζονται και σοβαρά.

 

Φυσικά, ένας σκύλος που αντιμετωπίζει διαρκώς κάθε είδους αγριογούρουνα και επιμένει σθεναρά κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες είναι θέμα χρόνου να χτυπηθεί. Καλό σκυλί δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτό που δε χτυπήθηκε ποτέ (πράγμα που σημαίνει έλλειψη πίεσης), εκτός κι αν στάθηκε τόσο τυχερό στην όλη του «πορεία» αλλά, ούτε αυτό που χτυπιέται συνεχώς. 

 

Θα πρέπει να υπάρχει μια μέση κατάσταση όσον αυτό είναι εφικτό. 

 

Σαφώς, το ιδεώδες είναι τα σκυλιά να κρατούν αποστάσεις ασφαλείας κι αν είναι δυνατόν να μην χτυπιούνται ποτέ. Όμως, δεν υφίσταται απολυτότητα πάνω σε αυτό το κομμάτι.

 

Ένα γουρουνόσκυλο κατά τη στιγμή της στάμπας δε θα πρέπει να είναι αδρανές και άτολμο αλλά ούτε παρορμητικό και οξύθυμο. 

 

-Θα πρέπει να συνεκτιμά τις καταστάσεις και να προσεγγίζει αναλόγως το αγριογούρουνο (έδαφος, βλάστηση, μέγεθος και συμπεριφορά του), έτσι ώστε να πράττει αναλόγως. 

 

-Θα πρέπει η φωνή του να είναι έντονη, συχνή και με σταθερό ρυθμό, αλλά και με ενδιάμεσες εναλλαγές , έτσι ώστε να ενοχλεί συνεχώς το αγριογούρουνο προτρέποντας το σε φυγή. 

 

-Δε θα πρέπει να επηρεάζεται και να παρασύρεται από την ανθρώπινη παρουσία αλλά και την συμμετοχή άλλων σκυλιών στην παρούσα φάση, ώστε να λειτουργεί αυτοδύναμα. 

 

-Θα πρέπει να λειτουργεί αυτόνομα με συλλογισμό και εμπειρία. 

 

-Θα πρέπει να είναι συνεργάσιμο με τον κυναγωγό, αντιλαμβανόμενο πότε θα πρέπει να περιμένει την βοήθεια του, αλλά και πότε θα πρέπει να δράσει ανεξάρτητο..

 

του Γιάννη Αμπατζίδη