Η Υπηρεσία Θήρας & Πανίδας πληροφορεί το κοινό ότι, η 2α Φεβρουαρίου κάθε έτους έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Υδροβιοτόπων. Η μέρα αυτή καθορίστηκε για να τιμήσει την υιοθέτηση της Συνθήκης, για Προστασία των Υδροβιοτόπων, που έγινε στην πόλη Ramsar του Ιράν (στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας) στις 2 Φεβρουαρίου 1971. Η Συνθήκη αυτή πήρε τελικά και το όνομα της Ιρανικής πόλης και είναι γνωστή ως Συνθήκη Ramsar. Από το 1997, Κυβερνητικές Υπηρεσίες, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και ομάδες ευαισθητοποιημένων πολιτών, τιμώντας τη συγκεκριμένη μέρα οργανώνουν δραστηριότητες, που σκοπό έχουν να αυξήσουν την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, για τη σημασία των υδροβιοτόπων, τις υπηρεσίες που προσφέρουν και τι προνοεί η συγκεκριμένη Συνθήκη Ramsar γενικότερα .
Το φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Υδροβιοτόπων είναι “Οι Υδροβιότοποι φροντίζουν το νερό” αφού η συσχέτιση και αλληλεξάρτηση νερού και της ύπαρξης και λειτουργίας των υδροβιοτόπων είναι άμεση και κεφαλαιώδους σημασίας αφού χωρίς νερό και χωρίς ορθολογική διαχείριση δεν υπάρχουν υδροβιότοποι αλλά και χωρίς υδροβιότοπους (ποταμούς, λίμνες, ταμιευτήρες – χώροι αποθήκευσης νερού) δεν μπορεί να υπάρξει νερό. Η φετινή χρονιά έχει χαρακτηριστεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως το έτος της διεθνούς συνεργασίας για τους υδάτινους πόρους.
Είναι σε όλους παραδεκτό ότι η πρόσβαση σε καθαρό και επαρκές σε ποσότητα νερό είναι απαραίτητη για την ανθρώπινη επιβίωση. Λιγότερο κατανοητή στο ευρύ κοινό είναι η θέση ότι οι υδροβιότοποι είναι οι ρυθμιστές των υδατικών ισοζυγίων αφού χωρίς επαρκή διαχείριση των υδροβιοτόπων από τα βουνά μέχρι τη θάλασσα, δεν μπορεί να υπάρξει νερό κατάλληλο ποιοτικά και ποσοτικά εκεί όπου χρειάζεται.
Το φετινό μήνυμα κατευθύνεται σε όσους εργάζονται σε πόστα σχετικά με τους υδροβιότοπους να πείσουν αυτούς που διαχειρίζονται το νερό ότι δεν είναι ανταγωνιστές (για το φυσικό αυτό πόρο) αλλά αναγκαίο μέρος της υδατικής υποδομής, αφού οι υδροβιότοποι αποθηκεύουν ένα καθαρό απόθεμα νερού.
Η Κύπρος ως ξηρική χώρα που συχνά μαστίζεται από την έλλειψη βροχόπτωσης και με περιορισμένους αλλά πολύ σημαντικούς για τη βιοποικιλότητα υδροβιότοπους, έχει καθήκον να διαχειρίζεται ορθολογικά τους υδάτινους πόρους.
Επιπλέον θα πρέπει να διατηρεί, σε καλή κατάσταση, σημαντικούς για τη πτηνοπανίδα και τη βιοποικιλότητα γενικότερα στους υδροβιότοπους.Κατάσταση – Διαχείριση – Προστασία Υδροβιοτόπων στην Κύπρο
Οι υδροβιότοποι στην Κύπρο είναι περιορισμένοι, λόγω της έλλειψης βροχής, της αυξανόμενης δόμησης και των ανθρώπινων αναπτύξεων / δραστηριοτήτων πολύ κοντά ή εντός των βιοτόπων αυτών. Λίγοι φυσικοί υδροβιότοποι υπάρχουν στο νησί μας, με προεξέχουσες τις αλυκές Ακρωτηρίου και Λάρνακας (και οι δυο περιοχές καθορισμένες ως περιοχές Ramsar, δηλαδή υδροβιότοποι διεθνούς σημασίας λόγω των αριθμών συγκεκριμένων ειδών πτηνών που υποστηρίζουν). ’λλοι πολύ σημαντικοί, αλλά μικρότεροι υδροβιότοποι στην Κύπρο είναι η Λίμνη Ορόκλινης, η Λίμνη Παραλιμνίου, το Φράγμα ’χνας, οι οποίοι μαζί με την αλυκή Λάρνακας έχουν κηρυχτεί από το Κράτος ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας για τα Πουλιά (Ζ.Ε.Π) και περιλαμβάνονται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο “ΦΥΣΗ 2000”. Επιπρόσθετα, μέρος των περιοχών Ζ.Ε.Π αποτελούν και κάποιοι υδατοφράκτες όπως το φράγμα Ασπρόγκρεμμου, της Ευρέτου, των Λευκάρων, του Διπόταμου κ.α.
Στους πιο πάνω κυριότερους υδροβιότοπους του τόπου, η Υπηρεσία μας διενεργεί μηνιαίες καταμετρήσεις υδροβίων πτηνών, ενώ περί τα τέλη κάθε έτους γίνεται μια καταγραφή των υδροβίων πτηνών σε όλες τις περιοχές που υποστηρίζουν υδρόβια πτηνά. Η φετινή καταγραφή, λόγω κυρίως της υψηλής βροχόπτωσης, παρουσιάζει μεγάλους αριθμούς υδροβίων και κυρίως Φλαμίγκος και ειδών πάπιας.
Συγκεκριμένα κατά το περασμένο Δεκέμβριο καταγράφηκαν περί τις 25 χιλιάδες πτηνά, στη πλειοψηφία Φλαμίνγκος. Ο αριθμός αυτός αποτελεί το μεγαλύτερο συνολικό της δεκαετίας (ο 2ος υψηλότερος συνολικός ήταν το 2004 με 24.300 πτηνά). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, αριθμός ρεκόρ Φλαμίνγκος καταγράφηκε το μήνα Δεκέμβριο, σύνολο 20,000 άτομα που αποτελεί το μεγαλύτερο αριθμό που έχει καταγραφεί ποτέ στην Κύπρο.
Τέλος οι κυριότεροι κίνδυνοι και απειλές που αντιμετωπίζουν, τα τελευταία χρόνια, οι υδροβιότοποι της Κύπρου μπορούν να συνοψιστούν στους πιο κάτω:
1. Οικιστική ανάπτυξη που σε κάποιες περιοχές τους στραγγαλίζει (αλυκές Λάρνακας, Ορόκλινης, Παραλίμνι).
2. Στρατιωτικές δραστηριότητες και υποδομές (Αλυκές Ακρωτηρίου).
3. Ρύπανση από γειτονικές οικιστικές περιοχές.
4. Μειωμένη ροή νερού, μη ορθολογική διαχείριση του νερού και μη επαρκής τροφοδοσία τους με νερό κυρίως λόγω της κατασκευής πολλών φραγμάτων με αποτέλεσμα να μην διατηρούνται σε καλή κατάσταση.
5. Όχληση από λαθροθήρες και οχήματα 4Χ4.
6. Ανεξέλεγκτη πρόσβαση
7. Ασύμβατες ανθρώπινες δραστηριότητες εντός ή στην περιφέρεια των υδροβιοτόπων.
8. Απόρριψη σκουπιδιών και μπαζών.
Οι υδροβιότοποι είναι πηγή ζωής και στο χέρι όλων μας βρίσκεται η προστασία και η διατήρηση τους.
