Πόσες φορές πολλοί εκτροφείς καθαρόαιμων κυνηγετικών σκυλιών άκουσαν αυτή την περιβόητη φράση από προτιθέμενους αγοραστές….. ‘εμένα δεν με ενδιαφέρουν τα βραβεία ομορφιάς και τα κύπελλα… εγώ είναι για το κυνήγι που θέλω να αγοράσω το κουτάβι‘. Ας δούμε μαζί γιατί αυτή η άποψη είναι παντελώς λανθασμένη???
Σε αυτό το άρθρο θα επιχειρήσω (εύχομαι επιτυχώς) να εξηγήσω την σχέση του μορφολογικού προτύπου της φυλής με τις εργασιακές ικανότητες.
Το πρώτο και κυριότερο σφάλμα στην πιο πάνω εκτίμηση πολλών αγοραστών κουταβιών είναι η παντελώς λανθασμένη εντύπωση που έχουν για το τι είναι ένας αγώνας μορφολογίας. Στους αγώνες αυτούς δεν βραβεύονται τα πιο ‘όμορφα’ και χαριτωμένα σκυλιά που φοράνε κορδελίτσες και μυρίζουν ωραία. Σε αυτούς τους αγώνες διακρίνονται και βραβεύονται τα σκυλιά που πληρούν τις προδιαγραφές του προτύπου της φυλής που ανήκουν, το οποίο πρότυπο γράφτηκε με γνώμονα το πως πρέπει να είναι κατασκευασμένο ένα σκυλί κάποιας φυλής για να αποδίδει καλύτερα εργασιακά.
Για να γίνει καλύτερα κατανοητό αυτό πρέπει να φανταστείτε το σκυλί όπως μια μηχανή που σχεδιαστικέ για να εκτελεί μια εργασία. Πρέπει τα εξαρτήματα της να έχουν κάποιες προδιαγραφές, τα γρανάζια της κάποιες διαστάσεις, να υπάρχει αναλόγως της εργασίας που θα εκτελεί κάποια διάμετρος πιστονιών, σύστημα καύσης, ηλεκτρικά κλπ. Ο λόγος ύπαρξης του πρότυπου σε μια φυλή είναι ο ίδιος με τον λόγο που δεν βάζουμε μηχανές μοτοσικλετών στα αεροπλάνα, γιατί πασιφανώς ΔΕΝ ΣΧΕΔΙΑΣΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΔΟΥΛΕΙΑ… και αν τις βάλουμε να την κάνουν τότε τα αποτελέσματα θα είναι…. ας τα πούμε επιεικώς ‘ανεπαρκή’.
Ας δούμε όμως συγκεκριμένα το κάθε στοιχείο του προτύπου του Κουρτσχαρ πως σχετίζεται με την απόδοση ενός σκυλιού στο κυνήγι.
Μύτη : Ελαφρώς προεξέχουσα. Ρουθούνια επαρκώς ανεπτυγμένα, πλατιά και ευκίνητα. – Αν και δεν χρειάζονται διευκρινήσεις σε αυτό είναι αυτονόητο ότι η μύτη και τα ρουθούνια παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στην κυνηγετική απόδοση ενός σκυλιού. Μικρά και στενά ρουθούνια θα αφήνουν πολύ μικρότερες ποσότητες αέρα να εισέλθουν στην ρινική κοιλότητα με αποτέλεσμα την δραματική μείωση της οσφρητικής ικανότητας.
Ρύγχος: Μακρύ, φαρδύ και ισχυρό ώστε να επιτρέπει τη σωστή μεταφορά του θηράματος. – Αν και το πρότυπο απαντά από μόνο του, εδώ απλά συμπληρώνω πως ένα στενό και κοντό ρύγχος πέραν του ότι περιορίζει την ικανότητα επαναφοράς ενός θηράματος (ιδιαίτερα τριχωτού) επίσης περιορίζει αισθητά τον αριθμό των κυττάρων τις όσφρησης που μπορεί να υπάρχουν και να φιλοξενηθούν μέσα στην κοιλότητα του ρύγχος. Άρα τα σκυλιά με στενό και κοντό ρύγχος έχει μικρότερο χορό για να εκτελεί την λειτουργία της όσφρησης και του είναι δύσκολο να πιάσει στο στόμα του και να μεταφέρει ένα λαγό, λόγου χάριν.
Χείλια: Σφιχτά, όχι πάρα πολύ κρεμαστά, με καλό χρωματισμό. Η ρυνοχειλική γραμμή κλίνει σχεδόν κάθετα από την προεξέχουσα μύτη και συνεχίζεται έπειτα σε μια αποστρογγυλεμένη καμπύλη και καταλήγει στη γωνία του στόματος – Τα χείλια άραγε τι να χρησιμεύουν στο κυνήγι?? Κι όμως, χρησιμεύουν στην επαναφορά του θηράματος σαν μαξιλαράκια και σταθεροποιούν το θήραμα στο στόμα του σκυλού ώστε να μην χρειάζεται να το σφίξει με τα δόντια του καταστρέφοντας το.
Μάγουλα : Ισχυρά και μυώδες. – οι περιοχές αυτές φιλοξενούν ισχυρότατους μύες που λειτουργούν τα σαγόνια του σκυλού. Αδύνατα σαγόνια θα προκαλούσαν μια ιδιαίτερη αδυναμία σε ένα σκυλί που θα έπρεπε να επαναφέρει ένα θήραμα 3 κιλών σε απόσταση 100 μέτρων.
Αυτιά : Σχετικά μακριά, τοποθετημένα ψηλά και φαρδιά, επίπεδα και χωρίς στριψίματα κρέμονται κάτω κοντά στο κεφάλι και είναι στρογγυλεμένα εμφανώς στις άκρες. – όσο και αν σας εκπλήσσει αυτό, τα σκυλιά δεν ιδρώνουν σαν εμάς. Γι αυτό τα αυτιά χρησιμοποιούνται ως ψυκτικές μηχανές για ένα σκυλί. Πολύ μακριά αυτιά θα εμπόδιζαν ένα σκυλί στον καλπασμό του, πολύ μικρά θα ήταν ανεπαρκή για να ‘ρίχνουν’ την θερμοκρασία ενός σκυλιού που δουλεύει πολλές ώρες.
ΛΑΙΜΟΣ: Μήκος σε αρμονία με τη γενική σωματική διάπλαση του σκύλου, προοδευτικά αυξανόμενος σε εύρος όσο πλησιάζει προς το σώμα. Πολύ μυϊκός και ελαφρώς κυρτός αυχένας. Σφιχτό δέρμα και στην περιοχή του λαιμού. – Ο λαιμός είναι από τα πιο ουσιώδη σημεία σε ένα σκυλί εργασίας. Κοντός λαιμός σημαίνει ανικανότητα του σκύλου να φτάσει το κεφάλι του χαμηλά για να πιάσει αναθυμίαση από το έδαφος και έτσι υστερεί στην ιχνηλασία. Χαλαρό δέρμα στον λαιμό προκαλεί τραυματισμούς από αγκάθια.
Στήθος: Περισσότερο βαθύ από ότι φαρδύ, με το στέρνο να φθάνει προς τα πίσω όσο το δυνατόν περισσότερο. – Το στήθος φιλοξενεί τα πιο ζωτικά όργανα (καρδιά και πνεύμονες). Μικρό και στενό στήθος σίγουρα δεν αφήνει περιθώρια στην μεν καρδιά να κάνει τις έντονες συσπάσεις που χρειάζονται όταν το σκυλί δουλεύει και οι πνεύμονες δεν μπορούν να έχουν επαρκή χώρο για να τραβούν το αναγκαίο οξυγόνο που χρειάζεται το ζώο με αποτέλεσμα είτε το σκυλί να κουράζετε εύκολα και γρήγορα είτε ακόμα να μην αποδίδει καθόλου.
Ουρά : Συνδέεται ψηλά, ικανού πάχους στην αρχή, προοδευτικά δε γίνεται κωνική και είναι μετρίου μήκους. – Η ουρά είναι το πηδάλιο ενός σκύλου που τον βοηθάει να έχει ισορροπία στον καλπασμό και να ‘στρίβει’ όταν τρέχει πιο εύκολα. Ουρά που είναι βλαστημένη χαμηλά δυσκολεύει την κίνηση και την ευελιξία.
Ώμοι : Οι ωμοπλάτες γέρνουν προς τα πίσω είναι επίπεδες και είναι ντυμένες με πολύ ισχυρούς μύες Η γωνία της ωμοπλάτης με τον βραχίονα πρέπει να είναι 90 μοίρες. – έλλειψη επαρκών γωνιώσεων στους ωμούς και στα ποδιά ενός σκυλιού προκαλούν προβλήματα στην κίνηση και τον καλπασμό.
Μπροστινά πέλματα : Το σχήμα τους μπορεί να ποικίλη από οβάλ μέχρι στρογγυλό με δάκτυλα σφικτά και με καμάρες.Ισχυρά νύχια, πέλματα ανθεκτικά και παράλληλα μεταξύ τους αλλά και ως προς τον οβελιαίο άξονα του ζώου τόσο στην κίνηση όσο και σε θέση στάσης. – σκεφτείτε ένα σκυλί με επίπεδα, πλατιά πέλματα και ανοιχτά δάκτυλα. Είναι ακριβός το ίδιο με την ανθρώπινη πλατυποδία. Ένα τέτοιο σκυλί όχι μόνο κουράζετε εύκολα και γρήγορα αλλά πόνος που του προκαλεί αυτή η ‘πάθηση’ είναι τέτοιος που γρήγορα το κάνει απρόθυμο να εργαστεί. Τα δε νύχια έχουν γνωστή χρήση σε όλους μας, και βοηθούν στο γάντζωμα του σκύλου όταν τρέχει η σκαρφαλώνει σε δύσβατα μέρη κλπ.
Γλουτοί : Μακρείς, φαρδείς και μυώδεις με καλές γωνιώσεις μεταξύ οσφύος και μηριαίου οστού. Η μεγαλύτερη γωνίωση επηρεάζει την κλίση της λεκάνης και την σύνδεση της ουράς με τον κορμό και τελικά μειώνει την αντοχή του ζώου στη στάση. – Εδώ το πρότυπο προβαίνει στην σχετική ανάλυση.
Ταρσοί : Ισχυροί και ευθείς. Μπορούν να αποκλίνουν από το ταρσό και κάτω ελαφρώς προς τα έξω κατά την στάση όχι όμως και κατά την κίνηση. – Εάν οι ταρσοί δεν είναι ευθείς το σκυλί δεν μπορεί να αποδώσει στο μέγιστο των ικανοτήτων του και ακόμα χειρότερα ίσως να είναι σημάδι ότι το σκυλί υποφέρει από δυσπλασία.
ΤΡΙΧΑ: Κοντή και πυκνή, τραχιά και σκληρή στην αφή. – Το τρίχωμα ενός σκύλου είναι η μόνωση του σώματος του και ο μανδύας προστασίας του από τα αγκάθια. Λάθος στο τρίχωμα ενός σκυλιού μπορεί μέχρι και να προκαλέσει δειλία και απροθυμία σε ένα σκυλί να κυνηγήσει σε πυκνή βλάστηση ένεκα του πόνου που του προκαλούν τα αγκάθια και οι διάφοροι θάμνοι και με αυτό το τρόπο αχρηστεύοντας το εργασιακά.
Ποιος θα μπορούσε να το φανταστεί πως ακόμα και οι τρίχες ενός σκύλου μπορούν να παίξουν τόσο σπουδαίο ρόλο στις κυνηγετικές του ικανότητες που μέχρι να καθορίζουν αν ένα σκυλί θα κυνηγά ή όχι, όσο παρατραβηγμένο και αν ακούγεται αυτό.
Όπως έχετε δει από τα πιο πάνω αλλά και από όλες τις αναφορές του προτύπου μιας φυλής είναι ξεκάθαρο το πως οι αγώνες μορφολογίας δεν είναι τίποτα άλλο από εκθέσεις όπου αξιολογούνται από ειδικούς τα σκυλιά εάν πληρούν τις κατασκευαστικές προδιαγραφές για να αποδώσουν εργασιακά.
Εύχομαι το πιο πάνω άρθρο μου να πέτυχε τον σκοπό του και τώρα όσοι το διαβάσετε να έχετε αποκτήσει μια πιο ξεκάθαρη άποψη περί του θέματος αγώνων μορφολογίας. Πάντοτε να έχετε στο μυαλό πως ο σκύλος είναι μια μηχανή που έστω και ένα γρανάζι να είναι λάθος, τότε στα σίγουρα αυτή η μηχανή δεν θα αποδίδει στο μέγιστο. Ένα σωστό σκυλί μορφολογικά έχει στατιστικά πολύ περισσότερες πιθανότητες να αποδίδει καλύτερα στο κυνήγι από ένα σκυλί με μορφολογικά λάθη.
