Εξηγώντας τα μπασίματα μπεκάτσας της φετινής χρονιάς

Ο Οκτώβριος ξεκίνησε με καλούς οιωνούς για τους κυνηγούς των αποδημητικών. Οι βροχές στο πρώτο μισό του μήνα και οι βόρειοι άνεμοι έσπρωξαν πρόωρα στην περιοχή μας φάσσες, τσίχλες και μπεκάτσες.

Η ελπίδα για μια, επιτέλους, καλή κυνηγετική χρονιά σε όλη την Ελλάδα έδειχνε να γίνεται πραγματικότητα.

 

Από τις 20 Οκτωβρίου όμως άρχισε ένα παρατεταμένο καλοκαιράκι που κράτησε έναν ολόκληρο μήνα. Παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες, ξηρασία, ηλιοφάνεια και απουσία των βαρομετρικών χαμηλών που φέρνουν βροχές στα χαμηλά και τα χιόνια στις κορφές των βουνών, ήταν το κυρίαρχο μοτίβο του καιρού.

 

Οι μπεκατσοκυνηγοί βγήκαν εκτός προγράμματος. Οσοι δοκίμασαν τα συνήθη πρόωρα χειμερινά μπεκατσοτόπια πριν από τις παγωνιές, απογοητεύτηκαν.

 

Από την άλλη, ακούγονταν νούμερα για σηκώματα πουλιών που αντιστοιχούσαν σε μεγάλα περάσματα, μόνο που αυτά τα έκαναν όσοι έβγαιναν στα αλπικά λιβάδια και στις κορφές των βουνών παρά όσοι έψαχναν στα συνήθη μπεκατσοτόπια.

Παγανιέρηδες σήκωναν περισσότερες μπεκάτσες από τους μπεκατσοκυνηγούς και όσοι τυχεροί εκμεταλλεύονταν αυθημερόν τις πληροφορίες αυτές γυρνούσαν το απόγευμα συνήθως με μπεκάτσες, προς μεγάλη απογοήτευση όσων έσερναν τα πόδια τους μέσα στα ξερά δάση όλο το πρωινό.

 

Εκτός στατιστικής

 

Μια λεπτομερή ματιά στις καιρικές συνθήκες της Ευρώπης εξηγεί το φετινό παράδοξο του Νοεμβρίου για τις μπεκάτσες. Για έναν μήνα, πέρα από την ανομβρία και τη ζέστη στη χώρα μας, η κυκλοφορία των ανέμων και των βαρομετρικών είναι εκτός στατιστικής.

 

 

Το κυρίαρχο μοτίβο του καιρού στην Ευρώπη από τις 20 Οκτωβρίου μέχρι και τα μέσα Δεκεμβρίου, έδινε η παρουσία ενός αντικυκλώνα στο κέντρο και δυτικά της ηπείρου μας που έκανε άνω κάτω τα καιρικά φαινόμενα.

 

Στη Βόρεια Ευρώπη, από την Αγγλία και τις γαλλικές ακτές του Ατλαντικού μέχρι τις Βαλτικές χώρες, ένα συνεχόμενο δυτικό-βορειοδυτικό ρεύμα, πολλές φορές με θυελλώδεις ανέμους, επικρατούσε όλο το διάστημα.

 

 

Ουσιαστικά βορειότερα από τις Αλπεις οι άνεμοι ήταν αντίθετοι με την κίνηση των αποδημητικών πουλιών από την περιοχή της Καρελίας-Σκανδιναβίας και Βορειοδυτικής Ρωσίας (περιοχή Α). Αυτό δεν ευνοεί τα μεγάλα κύματα μετακίνησης των πουλιών και όσα δοκιμάζουν να πετάξουν κόντρα στον καιρό δεινοπαθούν για να φτάσουν στις ακτές του Ατλαντικού.

 

Την ίδια στιγμή βόρειοι και βορειοδυτικοί άνεμοι, όχι όμως τόσο ισχυροί, «σπρώχνουν» τα πουλιά από τις περιοχές προς την Ουκρανία και την Κριμαία (περιοχή Β). Στα Βόρεια Βαλκάνια και στην Κεντρική Ευρώπη, στην περιοχή μεταξύ των Καρπαθίων και των Δειναρικών Αλπεων στις ακτές της Αδριατικής (ζώνη 2 στον χάρτη), επικρατούσαν ήπιες συνθήκες, με ανέμους που λίγο διέφεραν από τη νηνεμία. Καμιά αφορμή δεν είχαν τα πουλιά που ήταν εγκατεστημένα ή μετακινήθηκαν από την Αρκτική στις περιοχές αυτές προηγουμένως να πετάξουν νοτιότερα.

 

Οι ευνοϊκότερες συνθήκες για τη μετακίνηση των αποδημητικών προς την περιοχή μας ήταν στη Μαύρη Θάλασσα (ζώνη 1 στον χάρτη). Η πλειονότητα των ανέμων στο διάστημα αυτό ήταν βόρειοι-βορειοδυτικοί άνεμοι προς την περιοχή Δούναβη-

Κριμαίας και βόρειοι-βορειοανατολικοί άνεμοι στη ζώνη Θράκης-Αιγαίου-Τουρκίας.

 

Η Τουρκία και σε δεύτερη φάση η Κύπρος και η Μέση Ανατολή πρέπει να πήραν τη μερίδα του λέοντος. Στην περιοχή μας, η Θράκη και το Βόρειο Αιγαίο δέχτηκαν τις περισσότερες μπεκάτσες, που στη συνέχεια απλώθηκαν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα από τη Θεσσαλία μέχρι την Πελοπόννησο, φτάνοντας μέχρι την Κρήτη.

 

Η απουσία βορειοδυτικών ανέμων στη ζώνη Αδριατική ? Ιόνιο, όπου επικρατούσαν συνήθως νότιοι – νοτιοδυτικοί άνεμοι και η ανύπαρκτη μετακίνηση των αποδημητικών κατά μήκος των Δειναρικών Αλπεων, άφησε τη Βορειοδυτική Ελλάδα και την

Ηπειρο εκτός παιχνιδιού.

 

Η συμπεριφορά

 

Οι πορείες των μετακινήσεων και κυρίως η συμπεριφορά των πουλιών, που πιάνουν μέσα στον Νοέμβριο ψηλά αλπικά λιβάδια, βαρικά σημεία με νερό και δεν έχουν μεγάλη διασπορά, θυμίζουν τα πολύ πρώιμα περάσματα του Οκτωβρίου.

 

Ουσιαστικά οι μπεκάτσες είναι έναν μήνα πίσω στις μετακινήσεις και στις συμπεριφορές τους.

 

Ο ξερός καιρός και η ανομβρία δεν κράτησαν τα πουλιά στα χειμερινά μπεκατσοτοπια τους και μόνο τα πρώιμα ανήλια και βαρικά μέρη ή κάποιες υποχρεωτικές νησιωτικές και ορεινές διαβάσεις μάζεψαν όλο το «χαρτί».

 

Μπορούμε ακόμη να θεωρήσουμε ότι διανύουμε το πρώτο, αρχικό κύμα μετακίνησης που εμφανίζεται στα τέλη Οκτωβρίου, παρόλο που εμφανίστηκαν και χτυπήθηκαν πουλιά, αλλά με μεγάλη συγκέντρωση και μικρή διασπορά που δεν αντιστοιχεί σε Νοέμβριο.

 

Μόλις αρχίσει ο καιρός να επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα, και τα χιόνια βορειότερα γίνουν πια καθεστώς, τότε και οι μπεκάτσες θα αποφασίσουν να ακολουθήσουν το κανονικό τους δρομολόγιο και τη συμπεριφορά.

 

Αν οι ισχυροί δυτικοί-βορειοδυτικοί άνεμοι που επεκράτησαν για έναν μήνα στη Βόρεια Ευρώπη έσπρωξαν τις μπεκάτσες νοτιότερα προς την Ουκρανία και τη Μαύρη Θάλασσα, στην περιοχή Β στον χάρτη, μπορούμε να ελπίζουμε και να περιμένουμε μεγάλα περάσματα στη χώρα μας αυτή την εποχή. Τώρα, που ουσιαστικά γίνεται η βίαιη και αναγκαστική μετακίνηση λόγω του χιονιά και του παγετού της Βόρειας και Ανατολικής Ευρώπης.

 

Αν οι πεισματάρες μπεκάτσες προτίμησαν να παραμείνουν στις ακτές της Βαλτικής και στην περιοχή Α, περιμένοντας ευνοϊκούς ανατολικούς ανέμους για να κινηθούν στις ακτές του Ατλαντικού, πιθανόν να ταλαιπωρηθούν άσχημα, και να υποστούν εξολόθρευση με το βίαιο κύμα ισχυρού ψύχους από την Αρκτική ζώνη, που θα πραγματοποιηθεί τις επόμενες μέρες.

 

Για όσες όμως μετακινήθηκαν και έπιασαν την περιοχή της Νότιας Ουκρανίας και της Κριμαίας, η χώρα μας είναι ο φυσιολογικός χειμερινός προορισμός, αρκεί να επικρατήσουν κανονικές χειμωνιάτικες συνθήκες και να μην περάσουμε τα Φώτα με «πασχαλιάτικο» καιρό…

 

ΘΩΜΑΣ ΜΠΑΤΣΕΛΑΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΘΩΜΑΣ ΜΠΑΤΣΕΛΑΣ

 

ΕΘΝΟΣ-ΚΥΝΗΓΙ