928
Ολο και περισσότερο πληθαίνουν τα δημοσιεύματα αλλά και τα ερωτήματα για την παρακολούθηση της μπεκάτσας από δορυφόρους. Τι ακριβώς είναι αυτή η μέθοδος που ανακοίνωσε ο σύλλογος Ωρίων το Δίκτυο των Κυνηγών, και θα αρχίσει να εφαρμόζεται και στη χώρα μας;
Θα προσπαθήσουμε με απλά λόγια να σας μεταφέρουμε τις πληροφορίες που μας έδωσε ο πρόεδρος του Ωρίωνα Θωμάς Μπατσέλας, ο οποίος είχε την αρχική ιδέα, σχεδίασε και πρότεινε στη συνέχεια στα μέλη του συλλόγου ένα λεπτομερές σχέδιο υλοποίησης του προγράμματος αυτού, το οποίο αποδέχτηκαν και ενέκριναν με μεγάλη πλειοψηφία τα μέλη του Ωρίωνα.
Η παρακολούθηση των άγριων ζώων και η καταγραφή της θέσης τους από ερευνητές και επιστήμονες εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια, χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνολογίες και μεθόδους (VHF, GPS, PTT, GLS κλπ.). Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και τη συνεχή σμίκρυνση των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και συσκευών έγινε πια κατορθωτό να μπορούν να κατασκευαστούν συστήματα παρακολούθησης με ελάχιστο βάρος που μπορούν να τοποθετηθούν και σε πιο μικρά πουλιά ή ζώα. Ουσιαστικά μόνο το μέγεθος και η ισχύς της μπαταρίας είναι αυτό που περιορίζει και καθορίζει τον όγκο, το βάρος και τις δυνατότητες της κάθε συσκευής.
Η μεθοδολογία παρακολούθησης της μπεκάτσας που θα χρησιμοποιήσει ο Ωρίωνας είναι η Platform transmitted telemetry ή όπως αποκαλείται PTT. Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε σε κουραστικά και δύσκολα επιστημονικά θέματα για τον απλό κυνηγό. Η κεντρική ιδέα της μεθόδου είναι να τοποθετηθεί επάνω στο πουλί ένας πομπός που εκπέμπει ραδιοκύματα σε μια συγκεκριμένη συχνότητα.
Ο πομπός τροφοδοτείται από μια επαναφορτιζόμενη, με ηλιακή ενέργεια, μπαταρία και τα σήματα που εκπέμπει καταγράφονται από δορυφόρους και μετά μια κατάλληλη επεξεργασία (αναλύοντας τη μεταβολή της συχνότητας των ραδιοκυμάτων λόγω του φαινομένου Doppler) είναι δυνατόν να υπολογιστεί η θέση του πομπού και της μπεκάτσας αντίστοιχα, πάνω στη γη.
Η ακρίβεια της μεθόδου ΡΤΤ για τον προσδιορισμό της θέσης του πομπού, δεν είναι αντίστοιχη με ενός GPS, όπου πραγματικά μπορούμε να προσδιορίσουμε με ακρίβεια ακόμη και ενός μέτρου τη θέση του δέκτη στον χώρο. Μερικές εκατοντάδες μέτρα είναι η συνήθης ακρίβεια του συστήματος PTT που μπορεί να «κατεβεί» και χιλιόμετρα, ανάλογα με τις αντικειμενικές δυσκολίες του συστήματος.
Για ένα πουλί που μετακινείται ακόμη και περισσότερο από 5.000 χιλιόμετρα στη μετανάστευσή του όμως, ο προσδιορισμός της θέσης του με ανοχή και μερικών εκατοντάδων μέτρων ή και 2-3 χιλιομέτρων ακόμη, πολύ μικρή σημασία έχει.
Ο μικροσκοπικός πομπός παρακολούθησης της North Star, που στερεώνεται στην πλάτη του πουλιού με βάρος 9,5 γραμμάρια (φωτογραφία από το πληροφοριακό υλικό της εταιρείας).
Εξάλλου, ο σκοπός του προσδιορισμιού της θέσης του πουλιού δεν είναι για να εντοπιστεί στο ενδιαίτημά του, αλλά να καταγραφεί η παρουσία και μετακίνησή του σε σχέση με τον χρόνο σε μια πολύ ευρύτερη περιοχή.
Ούτε τα αποτελέσματα των όποιων μετρήσεων καταγραφής μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι θα χρησιμοποιηθούν για να διευκολυνθεί κάποιος κυνηγός στην ανεύρεσή του. Είναι αστείο να θεωρούμε ότι θα τοποθετηθεί ένας πανάκριβος πομπός σε μια μπεκάτσα για να βρεθεί και να σκοτωθεί από αυτούς που τις παρακολουθούν και να καταστραφεί κιόλας ο πομπός.
Αντιθέτως, θα είναι ευχής έργον να μη συναντήσει τη συγκεκριμένη μπεκάτσα κανένας κυνηγός ή άλλος θηρευτής, για να εξακολουθήσει να μεταδίδει τα πολύτιμα στοιχεία του ο πομπός παρακολούθησης για μακρύ χρονικό διάστημα.
Τα στοιχεία αυτά μεταδίδονται πάντα με μια χρονική υστέρηση στους αποδέκτες του προγράμματος από την εταιρεία υποστήριξης, που τα συγκεντρώνει και τα επεξεργάζεται απ΄ όλο τον κόσμο, στη Γαλλία.
Ολα τα δεδομένα του προγράμματος «Παρακολούθηση της μετανάστευσης της μπεκάτσας (Scolopax rusticola) στην Ηπειρωτική Ελλάδα με τη χρήση δορυφορικών πομπών θα διαχειρίζονται από την επιστημονική ομάδα του προγράμματος υπό την επίβλεψη του Εργαστηρίου Αγριας Πανίδας του Τμήματος Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Θεσσαλίας και θα δημοσιοποιούνται ύστερα από παρέλευση εύλογου χρονικού διαστήματος ώστε να μη χρησιμοποιούνται για αλλότριους προς το πρόγραμμα σκοπούς.
Σκοπός του προγράμματος είναι η συλλογή δεδομένων φαινολογίας της μετανάστευσης της μπεκάτσας, χρήσης μεταναστευτικών διαδρόμων, συμπεριφοράς σε συνθήκες ψύχους, αιτίες θνησιμότητας κλπ. και θα υλοποιηθεί με τη συνεργασία του Εργαστηρίου Αγριας Πανίδας του Τμήματος Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, ΤΕΙ Θεσσαλίας, της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας και Θράκης (ΚΟΜΑΘ) και του Ωρίωνα.
Με μικρό αριθμό πουλιών, ακόμη και με ένα, είναι δυνατόν να καταγραφούν αποστάσεις μετακινήσεων των πουλιών καθημερινά, να καταγραφούν ταχύτητες και διάρκεια πτήσης, ενδιάμεσες στάσεις, ημερομηνίες αναχώρησης μετανάστευσης κλπ. που δεν μπορεί να δώσει με τέτοια αναλυτική δομή καμιά άλλη μορφή παρακολούθησης.
Σημαντικές απορίες για τους μεταναστευτικούς διαδρόμους και πορείες των πουλιών αλλά και για τις ταχύτητες πτήσης και τις ημερήσιες αποστάσεις που διανύουν οι μπεκάτσες μπορούν να απαντηθούν με πραγματικά δεδομένα και στοιχεία.
Παραμένουν στη χώρα μας τα πουλιά τον χειμώνα ή συνεχίζουν νοτιότερα προς τις ακτές της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής;
Ακολουθούν τον διάδρομο της Μαύρης Θάλασσας προς τα Ουράλια και τον Καύκασο ή μας έρχονται από την Κεντρική Ευρώπη και τα Καρπάθια;
Ελπίζουμε να έχουμε σύντομα απαντήσεις στα πολλά ερωτήματα των μπεκατσοκυνηγών, καθώς θα υλοποιείται το πρόγραμμα αυτό, που είναι η πρώτη δορυφορική παρακολούθηση θηράματος από κυνηγετικές οργανώσεις. Ευχόμαστε
να ακολουθήσουν στο μέλλον αντίστοιχες προσπάθειες και για άλλα δημοφιλή θηράματα ενδημικά και αποδημητικά.
Κωνσταντίνος Λουρής
Πηγή : ΕΘΝΟΣ-ΚΥΝΗΓΙ
