Η Βελτίωση βιοτόπων είναι ίσως το πιο σημαντικό διαχειριστικό έργο που διενεργεί ετησίως η Υπηρεσία Θήρας & Πανίδας προς όφελος των θηραμάτων και της άγριας πανίδας γενικότερα.
Με τον όρο «βελτίωση βιοτόπων» (πιο σωστά βελτίωση ενδιαιτημάτων) εννοείται η διαδικασία μελέτης και εντοπισμού του προβλήματος, η κατάθεση λύσεων, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των κατάλληλων επεμβάσεων, ώστε να διορθωθεί το σημείο εκείνο όπου το οικοσύστημα αδυνατεί να στηρίξει στα επιθυμητά επίπεδα τον πληθυσμό κάποιου είδους.
Για παράδειγμα έχει βρεθεί κατόπιν σχετικών επιστημονικών μελετών, ότι η επιτυχία της αναπαραγωγής είναι δυνατόν να αυξηθεί με τεχνικές, ώστε τα ζώα να καταναλώνουν περισσότερο θρεπτική τροφή. Επίσης η θνησιμότητα (λόγω των άρπαγων ή ασθενειών) μπορεί να ελαττωθεί σε περιοχές όπου θα αυξηθεί η χωροκατανομή της τροφής, του νερού και της κάλυψης.
Ακόμα, η βελτίωση της ποιότητας της τροφής πριν την αναπαραγωγική περίοδο, έχει θετικά αποτελέσματα ενώ η θνησιμότητα που προκαλούν τα αρπακτικά στον πληθυσμό ενός θηράματος, επηρεάζεται και από τα χαρακτηριστικά του βιοτόπου. Αποτελέσματα ερευνών έδειξαν ότι η αρπακτικότητα στις φωλιές της πέρδικας, εξαρτάται άμεσα από την ποσότητα της βλάστησης γύρω απ’ τις φωλιές. Επίσης, η ύπαρξη τροφής υψηλής θρεπτικότητας, επιτρέπει στα πτηνά να δαπανούν λιγότερο χρόνο για να τραφούν, ενώ ταυτόχρονα διαθέτουν περισσότερο χρόνο για επαγρύπνηση και παράλληλα διαθέτουν αρκετές δυνάμεις ώστε να αποφεύγουν τους άρπαγες.
Από τα παραπάνω αποδεικνύεται, ότι ένα από τα ουσιώδη έργα για την αύξηση και στήριξη ενός πληθυσμού, είναι η εφαρμογή τεχνικών βελτίωσης των βιοτόπων, λαμβάνοντας πάντα υπ’ όψιν, τη συνολική επίδραση στην άγρια πανίδα και εντάσσοντας, την κάθε προσπάθεια, στο γενικότερο πλαίσιο των χρήσεων γης. Αυτό έχει γίνει αντιληπτό εδώ και αρκετές δεκαετίες σε πολλές χώρες, με αποτέλεσμα οι Αρμόδιες Υπηρεσίες αλλά και οι Κυνηγετικές Οργανώσεις να έχουν στρέψει την προσοχή τους προς αυτήν την κατεύθυνση με θεαματικά αποτελέσματα στην αύξηση της αειφορικής κάρπωσης των θηραμάτων τους.
Οι κύριες δραστηριότητες για τη βελτίωση των βιοτόπων περιλαμβάνουν τη σπορά δημητριακών, τη δέντροφύτευση καρποφόρων γηγενών δέντρων και θάμνων, την κατασκευή και τοποθέτηση ποτίστρων και τον καθαρισμό φυσικών πηγών όπου είναι δυνατό.
Στην Κύπρο οι περιοχές οι οποίες επιλέγονται για σπορά, βρίσκονται σε όλη την επικράτεια και κυρίως στα ημιορεινά και τα ορεινά όπου δεν υπάρχουν καλλιέργειες δημητριακών.
Οι περιοχές σποράς είναι ζώνες στις οποίες καλλιεργούνται μίγματα σπόρων με βάση το κριθάρι, το σιτάρι, το μπιζέλι, το βίκο και άλλα παρόμοια είδη. Με τη συγκεκριμένη δράση αυξάνεται η ποικιλία, η ποσότητα και η ποιότητα της διαθέσιμης τροφής.
1. Στις πεδινές περιοχές οι σπορές έχουν σαν στόχο να παραμένουν κάποιες περιοχές αθέριστες για κάλυψη και προστασία της πανίδας αλλά και για τροφοληψία.
2. Στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές όπου η παραδοσιακή γεωργία έχει εγκαταλειφτεί, οι σπορές έχουν σαν κύριο στόχο την τροφοληψία.
3. Εντός ή κοντά σε δασώδεις περιοχές και μεγάλες εκτάσεις από θαμνώνες, όπου τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα τροφής είναι φτωχές, οι σπορές είναι επιβεβλημένες για τα θηράματα λόγω της έλλειψης τροφής.
Κάθε χρόνο η Υπηρεσία Θήρας & Πανίδας διενεργεί τέτοιου είδους σπορές σε πέραν των 10 χιλιάδων δεκαρίων με ετήσιο κόστος που ξεπερνά τις 210 χιλιάδες ευρώ.
